Σε ένα από τα πιο δημοφιλή και αγαπημένα προγράμματα προπόνησης έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια το CrossFit. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότερα από 11.000 γυμναστήρια παγκοσμίως που ασχολούνται αποκλειστικά με αυτόν τον τρόπο άσκησης. Πρόκειται για μια μέθοδο προπόνησης που ο αθλητής εκτελεί συντονισμένες κινήσεις πολλών αρθρώσεων σε υψηλή ένταση. Τα τελευταία χρόνια έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα, εξαιτίας των πολλαπλών ωφελειών που προσφέρει στην υγεία, της δυσκολίας εκτέλεσης των ασκήσεων αλλά και της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Πέραν της ερασιτεχνικής ενασχόλησης με αυτό, υπάρχουν και αθλητές που ασχολούνται πιο συστηματικά. Για παράδειγμα στο CrossFit® Open του 2022 έλαβαν μέρος σχεδόν 300.000 αθλητές από όλον τον κόσμο.
Εκτός από την εφαρμογή ενός προγράμματος προπόνησης, το CrossFit® παρέχει διατροφικές συστάσεις σε όσους επιλέγουν αυτόν τον τρόπο εκγύμνασης. Προτείνει στους αθλητές να εντάσσουν στο διατροφικό τους πρόγραμμα κρέας και λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους, μερικά φρούτα και λίγο άμυλο. Παράλληλα αποκλείει τη ζάχαρη. Αυτή η πρόταση δεν διαφέρει σημαντικά από τη δίαιτα Paleo, αν και οι ειδικοί προτείνουν και τη Zone Diet (40% υδατάνθρακες, 30% πρωτεΐνες και 30% λίπος) στους αθλητές που ξεκινούν, προκειμένου να μπορούν να αποδώσουν καλύτερα μειώνοντας παράλληλα το σωματικό λίπος τους. Καμία όμως δεν επιβάλλεται ούτε αποτελεί προϋπόθεση ενασχόλησης με το άθλημα.
Εκτός από την ενδεδειγμένη διατροφή, αρκετοί προπονητές του CrossFit συνιστούν στους αθλητές να παίρνουν συμπληρώματα, όπως πρωτεΐνες, βιταμίνες, κρεατίνη κ.ά., ώστε να έχουν καλύτερες επιδόσεις και να βελτιώσουν τη σύνθεση του σώματός τους, ενισχύοντας παράλληλα και την υγεία τους.
Παρότι ο παγκόσμιος αριθμός των αθλητών CrossFit είναι αξιοσημείωτος, τα επιστημονικά δεδομένα που αφορούν τη διατροφή που ακολουθούν και τα συμπληρώματα που χρησιμοποιούν είναι ελλιπή. Για να καλύψουν αυτό το κενό, Αμερικανοί ερευνητές επιχείρησαν να εξετάσουν τις πρακτικές που ακολουθούνται, προκειμένου αφενός να σχηματιστεί μια εικόνα της διατροφής και των συμπληρωμάτων που επιλέγουν τα μέλη της κοινότητας CrossFit, αλλά επιπλέον και για να συνδράμουν στη μελλοντική έρευνα σχετικά με το κατά πόσο και προς ποια κατεύθυνση επηρεάζουν την απόδοση.
Για τις ανάγκες της έρευνας αναπτύχθηκε ένα ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που αφορούσε την πρακτική δημοφιλών διαιτών και τους λόγους εφαρμογής τους, τη χρήση συμπληρωμάτων και τους λόγους λήψης τους, τις πηγές πληροφόρησης σχετικά με τις δίαιτες και τα συμπληρώματα και διάφορες πεποιθήσεις που σχετίζονται με τη διατροφή.
Στο ερωτηματολόγιο αυτό απάντησαν πλήρως 2.576 άτομα, εκ των οποίων το 51,9% ήταν γυναίκες και οι υπόλοιποι άνδρες.Η ηλικία τους ήταν 39,4 ± 11,1 έτη και ο δείκτης μάζας σώματος 26,1 ± 3,9 kg/m2. Το 27% αυτών ήταν προπονητές ή γυμναστές CrossFit και το 54% ανέφεραν ότι αγωνίζονται ή σκοπεύουν να αγωνιστούν στο CrossFit ή άλλους αγώνες γυμναστικής. Οι περισσότεροι έκαναν CrossFit στις Ηνωμένες Πολιτείες (89,4%) – υπήρχε τουλάχιστον ένας συμμετέχων από κάθε μία από τις 50 πολιτείες και την Ουάσινγκτον. Το 10,6% των ερωτηθέντων έκαναν CrossFit εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, με τους περισσότερους να είναι από τον Καναδά (2,5%), το Ηνωμένο Βασίλειο (1,4%) και την Αυστραλία (1,0%).
Όσον αφορά στη διατροφή που ακολουθούσαν, το 60,1% των συμμετεχόντων απάντησε ότι είχαν υιοθετήσει κάποια συγκεκριμένη δίαιτα. Ο υπολογισμός των μακροθρεπτικών συστατικών (Macro Counting) ήταν η δημοφιλέστερη, με αμέσως επόμενη τη Διαλειμματική Νηστεία. Η διαφορά ωστόσο του ποσοστού ήταν μεγαλύτερη του υποδιπλάσιου (18,6% vs 7.7%). Τις 2 δημοφιλέστερες δίαιτες ακολουθούσε η Paleo (6,1%).
Οι αθλητές ανέφεραν ότι ακολουθούσαν μια συγκεκριμένη διατροφή για να έχουν καλύτερη γενική υγεία (45,6%), να μειώσουν το ποσοστό του σωματικού λίπους (29,2%) και να βελτιώσουν την απόδοσή τους (25,2%). Την επέλεξαν είτε από πληροφορίες που έλαβαν στο Διαδίκτυο (47,5%), είτε μετά από σύσταση του προπονητή/εκπαιδευτή τους (28,7%) είτε του διατροφολόγου τους (26,2%).
Η συντριπτική πλειονότητα των αθλητών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο (82,2%) δήλωσαν ότι λάμβαναν τουλάχιστον ένα συμπλήρωμα, με την πρωτεΐνη (51,2%), την κρεατίνη (22,9%) και τα συμπληρώματα διατροφής πριν από την προπόνηση (20,7%) να είναι τα πιο δημοφιλή.
Διευκρίνισαν ότι έπαιρναν συμπληρώματα για την ταχύτερη και καλύτερη αποκατάσταση (52,6%), για τη βελτίωση της γενικής υγείας (51,4%) και την αύξηση της μυϊκής μάζας/δύναμης (41,7%). Όπως συνέβη και με τη διατροφή, επέλεξαν να ενημερωθούν για τα συμπληρώματα κυρίως από το διαδίκτυο (53,1%). Τις συστάσεις του προπονητή ακολούθησε το 27,0% και έρευνες με αξιολογήσεις ομοτίμων (23,0%).
Η σύγκριση μεταξύ των δύο φύλων έδειξε ότι το ποσοστό των γυναικών που εφάρμοζαν μια συγκεκριμένη δίαιτα ήταν μεγαλύτερο συγκριτικά με εκείνο των ανδρών. Μικρότερο ήταν ωστόσο το ποσοστό χρήσης συμπληρωμάτων, αν και η διαφορά δεν ήταν σημαντική.
Όπως ήταν λογικό, όσο περισσότερο ασκούνταν τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες είχαν να ακολουθήσουν συγκεκριμένη διατροφή και να λαμβάνουν συμπληρώματα. Οι συμμετέχοντες που ανέφεραν ότι αγωνίζονταν ή σχεδίαζαν να αγωνιστούν ήταν πιο αυστηροί με τη διατροφή τους και πιθανότερο να ενισχύουν τον οργανισμό τους με συμπληρώματα. Όσο δε περισσότερα χρόνια ακολουθούσαν αυτόν τον τρόπο άσκησης τόσο πιο θετικοί ήταν στη χρήση τους.
Από τη μελέτη αυτή διεξάγεται το συμπέρασμα ότι οι αθλητές του CrossFit χρειάζονται ειδική διατροφή που να χαρίζει υγεία και καλή φυσική κατάσταση. Μόνο με την προσεγμένη ποιοτικά και ποσοτικά διατροφή μπορεί να καρποφορήσει η προσπάθεια.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η διατροφή πρέπει είναι εξατομικευμένη, βάσει των στόχων και της φυσικής κατάστασης. Και βέβαια αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί ακολουθώντας γενικές διατροφικές προτάσεις από το διαδίκτυο. Χρειάζεται η συνδρομή ενός έμπειρου διατροφολόγου, ο οποίος διαμορφώνει αποκλειστικά προγράμματα που θα δίνουν την ενέργεια που χρειάζεται για να ανταπεξέλθει ο αθλητής καλύτερα στις προπονήσεις και στους αγώνες του, και να επισπεύδει την αποκατάστασή του μετά από το απαιτητικό πρόγραμμα των ασκήσεων.
Το ίδιο ισχύει και για τα συμπληρώματα, αφού μόνο οι σωστές ποσότητες ενισχύουν τον οργανισμό χωρίς να προκαλούν προβλήματα.
